Các loài ong cự phân họ Pimplinae (Hymenoptera: Ichneumonidae) ở Việt Nam
Phạm Thị Nhị
Ong cự Ichneumonidae là họ côn trùng rất đa dạng thuộc bộ Cánh màng Hymenoptera với tổng số 25.292 loài đã biết thuộc 1.601 giống, 44 phân họ (Yu et al. 2016). Stork (1997) đã ước lượng rằng số loài ong cự chiếm khoảng 1,4 % so với tổng số các loài sinh vật trên hành tinh (khoảng 1,7 triệu loài). Điều đó có nghĩa là số loài ong cự có thể nhiều hơn tổng số các loài động vật có xương sống (46.000 loài đã được mô tả) (Gauld et al., 2002).
Gần như toàn bộ các loài ong cự là các loài ký sinh, có nghĩa là ấu trùng của chúng phát triển trên hoặc trong vật chủ và sự phát triển của chúng sẽ dẫn tới cái chết cho vật chủ (Waage & Greathead, 1985). Đây là một trong những lý do khiến các loài ong cự được nghiên cứu rộng rãi trên toàn thế giới, bởi chúng được xác định là các ứng cử viên sáng giá để kiểm soát sinh học các loài côn trùng gây hại (Townes, 1969). Bên cạnh ý nghĩa kinh tế của việc kiểm soát sinh học, các loài ong cự còn có tiềm năng sử dụng trong các điều tra đa dạng sinh học bởi kích thước tương đối lớn cũng như khả năng dễ thu thập mẫu vật, đặc biệt khi sử dụng bẫy màn treo (malaise traps) (Owen et al., 1981). Thêm vào đó sự đa dạng về số lượng loài cũng như sự phong phú về số lượng cá thể khiến ong cự được sử dụng trong các nghiên cứu về tiến hóa đặc biệt là các nghiên cứu về sự ký sinh, sự chuyên hóa vật chủ và sự thích nghi (Bennet, 2015).